Wednesday, May 21, 2008

Phuthil leh Nantal

Phuthil leh Nantal

Neinou Tangthu

Neinou: Nidanglai in Zou kho khat ah nungah melhoi mama khat aum a, a min Neinou a kichi hi. Ama khu a meelhoi mama a, mite'n adeithei mama uhi. Tanglai in mihing leh ganhing a umkhawm ua, zu-le-va leh Tomi leh Misau tampi aum hi. Neinou te khuo zong Tomite tawh kinai sim khat ana hikha hi. Khumi hun lai in gamsungah numei naupang a mawhvah ngam sih ua, a pawt sunsunte zong a pilvang mama ua, a sawt tham ngam aum sih uhi.

Nikhat Neinou nu'n Neinou sing paw diingin asawl a, alawm nu tawh sing paw diingin ang kuonta uhi. Lamdung ah a lawmnu'n Neinou kungah, "Lawm, kei ka nu'n tulai sahang gaalhang atam tawh sing them singhaw na mumu hing tomkhawm mengmeng inlen, innlang hing zuonpai in. Na pute uitui hing ki khawnsan khava ang chi hi" achi a, Neinou in, "Lawm, kei ka nu'n zing a ngan huonna diing sesing keehle geelsing keehle hing puo in ang chi hi" achi hi. Sing ang tomkhawm ua, Neinou in sesing leh geelsing hoi nounoute akai khawm a, a lawmnu'n sing amu khat phot tomkhawm mengmeng in tomkhat zou in asing kipat pai in innlang zuonin a peita vingveng hi.
Neinou in zong asingte hing le in, ahawte a met sitset a, hun phabep zou in asing ang guong hi. A sing kipat a pei pai diing achi leh a sing a kipat zou tasih a, koima lah a panpi diing ama kungah aum sih hi. Tuabanga buoi vevaw a aum lai in a gaal muol ah Tomi khat taanghawl a kikou vapual khat galzahta hi. Neinou in, "Ka gaal a taanghawl pa, ka van kipatla tang, nang pat thei diei?" achi chiengin Tomipa'n, "Nang lah hing ging kha bou va teh" achi hi. Neinou in, "Koi mi leh mi, sa leh sa, koi i ki ging sam diei?" achi hi. Tuachi'n Tomipa zong, "Na puon in na lu nakhu inlen, tuachiengin hing pat vang ee" chi a, Neinou in zong a puon in alu akhu a, "Kikhu zouta ing e, hing pat taw leh" achi hi. Tomipa hing pei in Neinou van ava pat a, a samjam khat a bawkhiet pieh a, a kemchingta a, Neinou a nuazui dapta hi. Neinou zong peipai zinzen in innmai leituol ah a sing ang sep paita hi.

Neinou Mouthana: Inn atun zou sawtlou in agil nasa sengin a kilia lia maita hi. Siempute a thoisah ua, adam zou tuon sih hi. Tuachi'n a nu zong a law diing theilou in lungkham in akap kapta a, lungkham seng ziehin, "Neinou thoidam thei khat umleh nu ahileh kizawl sah vangin pa ahileh kitengsah vang" ang chita hi. Tuathu Tomipa'n innnuoi a akibutna apat naza ahi chiengin koima theilou kaal in ahing pawtdoh a, Neinou nu kungah, "Ka pi ka pi, bang nachi?" chi'n adongta hi. Neinou nu'n zong, "Bangma chi sing e" chia adawn vangin "Chi ngelngel teh, chi ngelngel teh, hing gen vawi" chi'n Tomipa'n Neinou nu a nawta hi. A tawpin Neinou nu'n zong, "Neinou thoidam thei khat umleh nu ahileh kizawl sah vang, pa ahileh kitengsah vang kachi hi" ang chita hi. Tomipa'n zong, "Ka pi ka pi, keima'n thoidam thei vang" achita hi. Neinou nu'n zong Neinou damna diing ahi pouleh chi'n Tomipa a thoisahta hi. Tomipa'n Neinou samjam a baw pen Neinou lutunga ang phu leh Neinou zong sawtlou in ang dam paita hi. Tuachi'n a kamchiem dungzui in Neinou leh Tomipa ang kiteng sahta hi.

Sawtlou in Tomipa'n Neinou a kholang ua apeipi nuom ziehin a pi nu (Sungnu) kungah Neinou tunsa gaw diingin achielta themthom hi. Neinou nu'n zong a tawp in sagaw diingin ang phasahpita hi. Tomipa'n innkem apat voh ann pieh in avohte ahan hi. Innnuoi apat a vohpi tuuh-nga khat ang pei a, "Ka pi, ka pi, tami ahitai?" achi a, a pi'n, "Hi naisih" chi'n aban banin a dong dongta hi. A tawpin a vohpi tuuh-giet pen uh hing pei in, "Ka pi, ka pi, tami ahitai?" chi'n adong thethu hi. A pi in zong zada in, "Hita e" achileh innkem apat tua vohpi tuuh-giet bawsuh pai in a ngingku pet in a shi a dawnta hi. Sawtlou in a voh zong shidang in ashita hi. Tuazou in sa ang bawlta ua, Tomipa zong sabawlna ah ang kikumthaw ta a, sa ang bawlpita hi. Tomipa zong sasem in ang pangta ngei a, asa semte a beu hoi deudeute tuong vang ah a khesuh zelzel hi. Tuachingin a temta tuongvang a khesuh in, "Kadei ka temta khietsuo ing e, naupangte ka temta hing vatop piehta un" chi'n naupangte asawl hi. Naupangte a utlou chiengun, "Naupangte zong sawl zong sawlha gam uteh" chi'n ama a tawm diingin ava kuon zel a, innnuoi a sabeu a khiette ava nedap zel hi. Naupangte'n amu ua, "Khuna pa'n sasiel ne ei" achi'n a kikou ua, ama'n, "Naupang liemliem saphia khawng" a mawh chi zel hi.
Sasem zou in a pi'n sa ang huonta hi. A pinu sa huonna ah toupai in atui ang soupat in, "Ka pi, ka pi, i sa min tava" achi paita hi. A pi'n, "Min naisih, inn sahte inn ah tuibuuh vasiim phot in" chi'n asawl hi. Innsahte inn ah tuibuuh ava sim a, sawtlou in a pi kung ang tungkia paita hi. "Ka pi, ka pi, i sa min tava" achi kia themthum hi. A pi'n zong, "Min naisih, inn hangtete inn ah tuibuuh vasiim phot in" chi'n asawl kia hi. Innhangte inn ah tuibuuh ava sim a, sawtlou in a pi kung ang tungkia paita hi. "Ka pi, ka pi, i sa min tava" achi kia zel hi. A pi'n zong, "Min naisih, inn maite inn ah tuibuuh vasiim phot in" chi'n asawl hi. Innmaite inn ah tuibuuh ava sim a, sawtlou in a pi kung ang tungkia paita hi. "Ka pi, ka pi, i sa min tava" achi kia zel hi. A pi'n zong, "Min naisih, inn siate inn ah tuibuuh vasiim phot in" chi'n adawng hi. Innsiate inn ah tuibuuh ava sim a, sawtlou in a pi kung ang tungkia paita hi. "Ka pi, ka pi, i sa min tava" achi kia hehu zel hi. A tawp tawp in a pi'n zong chimtaah in, "Min in min sihleh kithua ta vuo" chi'n ang thuasahta hi.
Ann ang neeh chiengun zong Neinou hepi kibawl in sabaah te teng mengmeng in Neinou masangah akoi dim hi. Tomipa'n, "Neinou, Neinou, sabaah bangza na khawng tai?" achileh Neinou in, "A baah khatna diing kimtuh linlien" chi'n adawng a, Tomipa kungah, "Nang bangza na khawng tai?" chia adoh leh, "A baah thum na'ng kimtuh linlien" chi'n Tomipa'n ane pialpual hi. Tomkhat lou in, "Neinou, Neinou, sabaah bangza na khawng tai?" chi'n a dong kia a, Neinou in, "A baah thum na'ng kimtut linlien" achi a, Tomipa adoh kia leh, "A baah sagi na'ng kimtut linlien" chi'n a dawngta hi. Tambanga bawl hehu in atawp in ann ang nezouta uhi.

Neinou tunsa ang nezouta ua, Tomite khuo a pei diingin ang kithawita ua, sabeng po diingin anau zong a kizawpi ta uhi. Tuachia apei pei uleh luita khat ang tungta ua, tuanah sun-ann ne diingin ang tawldamta uhi. Sun-ann aneeh zou un Tomipa'n Neinou kungah, "Mihiem pheiphung suon in na suon nuom ei, vajuong len in na leng nuom ei?" chi'n adongta hi. Neinou in zong, "Ou, vajuong len a ilen thei tah in nuom bou vei" achi leh Tomipa'n zong Neinou a mei a ziellawm in a lenpita vengvong hi. Neinou naunu a nuasie ta ua, amanu zong dakawm leh zau kawm in china diing theilou in aka pumpum in ang kinuale ta hi. Inn ang tun tahin anu kungah, "Taha nu, taha nu, na tanu deinou muolsawm muolza kaan in, tumphe bangin muol tumta uh" chi'n thu umdante ahil sieng sitset hi. Tambang thu azah chiengin Neinou nu zong ang lungkham ta mama hi.

Tomipa khut sung apat Neinou laahkhiet diingdan a ngaisut sut maita a, atawp in, "Ka tanu Tomipa khutsung apat lazou diing aum leh ka voh gaw pieh vangin, bumansi chieng khat leh zubeel tuuh kuo tawh mesah vangin, ka tanu tawh kitengsah vangin, ka gam kimkhat ka hawm diing hi" ang chita hi. Tuachi'n khosunga tangvalte hing kipan in Neinou nu masangah ang ki-apkhe leulouta uhi. Neinou nu'n, "Vohthau sabah tongkhat, bumansi chieng dim tawh na neeh zou diing uh, zu sielki tongkhat dim na dawn zou diing uh, inndung-innvai na kaan zou man diing, suhtai sagi na palsan man diing uh, na siellum uh van langah lehtou unlen, tuol a ang tuhsuh masangin muol a vaujam kihung na thalpi tawh na kaptan man diing uh, " chi'n tangvalte hatna aban abanin ang patepta hi. Koima'n a bawlzou sih uhi.

Phuthil Leh Nantal Neinou Hunkhe Diing: Tualaitah in Phuthil leh Nantal a ninu uh kawmin aum ua, a ninu un tuabang thu ang zah chiengin, "Ka nau Nantal in bawl zou ma diing hiven" achi hi. Tuachi'n a ninu un Phuthil leh Nantal ang zawpita a, ang patepta hi. Neinou nu thugen zousie Nantal in baisamtah in ang bawlzou ta a, Neinou sui diingin a namsau, a thalpi leh a siellum tawh gamchin muolchin ang kanta uhi. Nantal khu mi hangsan leh thahat ahia, a U pa Phuthil khu mi meipuo, nusuoh leh ngeehham khat ahi hi. Lampi a apeina munte ua buonnawi lah ah Topi ketot Phuthil in amu bep in zou in, "Nantal naudei, tami bang kehoh?" chi'n adong a, Nantal in, "Zu kehoh, va kehoh" chi'n adawng hi. Tuabanga amu zousie adoh doh chiengin a naupa Nantal zong hing thangpai in, "To kehoh, mu kehoh" achi a, Phuthil zong zau seng seng aw ling kawm in, "Nantal naudei hichi'n chi sih ve, keipi zau ing" ang chita hi.

Nantal in Phuthil Nuasie: Tuachi'n Phuthil in anau Nantal azui ngam nawnsih a, Nantal in zong munkhat ah Phuthil umna diing kul khat khawpieh in kul sungah tuinaah khat khuot pieh in Aahluital khat leh Zawngpi khat tawh a nuasieta hi. Nantal in Phuthil kungah, "Ka shi leh tami tuinaah ang nieh a, aahluital suong ang dup diing hi" achi a, tuachi'n a nuasieta hi. Tomkhat zou in a zawngpi'n tuinaah ava khoi a, atui ang niehta hi. Tuachi'n Phuthil in zong Nantal shi hita chi'n alung aleng mama a, akap ngetngut a, tuazou in zawngpi tawh ana kitengta uhi.

Nantal zong ama tangin Tomipa leh Neinou sui diingin ang peipei a, Tomite kho khat ang tungta hi. Tua khuo ah meithai nu inn ah Nantal ang tungta hi. Neinou a mukhah leh mukhalou adoh chiengin meithainu'n Neinoute inn ahilta hi. Tuachi'n Nantal in zong meithainu a temta pie in Neinou vape diingin ahilta hi. Tuachi'n meithainu'n zong tua temta Neinou ava pieh leh Neinou in zong Nantal temta ahilam atheita a, meithainu kungah temta neipa a inn ua haw diingin ahilta hi. Tuachi'n Nantal zong Neinoute inn ah ang tungta hi. Thu umdante a kihil zou un Nantal in Neinou kungah, "Na pasal hei a haw ahiei?" chi'n adoh leh Neinou in, "Ka pasal gamvah ahia, hing tung leh hing hinkhawi mawngmawng sih va" chi'n agen hi. "Ang tun chiengin bang ang chi tun ei?" chia Nantal in Neinou adoh leh Neinou in, "A bil langni ah sakhi hing khai vanin, a lieng ah sazuh ing povan in, a eel ah ngaltang hing puo in inn ang tung diing hi" chi'n ahilta hi. Nitaah lang a pasal ang tun kuon in Neinou in Nantal a khintung ua pheh kiziel sungah a koita hi.

Nitahlang in neinou pasal ang tungta ngei a, inn ang tunin, "Neinou, Neinou, tuni'n i inn liem gimnam, liem gimnam" chi'n kawm teng along kawikawi hi. Neizou in zong Nantal amu diing zausah in, "Tu panpan a nang theipan amah? Liem gim kanam lam theisa sa a nang lah hilou i? Liem gim nam nangsah leh hing kikhul tave te" chi'n a pasal phawh leh housiet athuo a, a pasal zong kisuongla pialpual in, "Nang nu, ka gil kiel e, ann hing thua aw" achi zawta hi. Ann ang neta ua, Neinou in sabeu tuituoh te a khintung ua pheh kiziel sunga tu diingin, "Hio, lungmeh, kaumaw natai ta uo, ka Pasian ka lungzai natai taw" chi asep zel a, Nantal in tuate ana nezel hi. Tomipa'n zong Neinou chidan ching in sagu hiem tahtah khat apaitou leh Nantal talpaang akha a, talpaang leikou chitah ma shisan ang luongkhe zenzonta hi. Neinou zong kipan pai in, "Sashipa, dawngchiepa, na gongkha, na dangkha, i gaptunga ka sashi koi na kibosah tavele" chi'n a khintung ua ka diing a kisah leh Tomipa'n, "Keima'n i sashi vasin vang" chi'n a luoikhe suh hi. Tomipa aka tou laitah in Neinou in, "Tuanah na maitang ah lungmeh khat" achileh zauseng in Tomipa zong a katou ngam nawnsih hi. Tuachi'n Neinou katou in Nantal talpaang ava tuun piehta hi.

Tomipa'n a thei diing azau mama ziehin Tomipa maiphat bawl in ajut sipsep a, zu chia hoitah sum in Tomipa ang te khamta hi. Tomipa'n zu ang kham tahin tuongphei lai sena kinei in, khopawhlou in alum helhulta hi. Neinou in siatull emsa in Tomipa chiltaw adep pieh leh Tomipa thakhat a khanglou in, "Tulaitah a koi ahiei ahing tha sawm?" chi'n a kihei pelpol hi. Neinou in, "Tu laitah na zukham laitah in gelte muol ah hing suoh leh nang hung zou na diei chia ka etna hi" achi a, Tomipa zong a iimu suh kiata hi. Zu tampi tekham nalai in, Tomipa hoitah in ang kimu sahta hi. Tuazou sawtlou in Neinou in a siatull emsan hing ladoh kia in Tomipa bil avu pieh leh Tomipa'n khuo aphawh tasih hi. Tuachi'n Nantal zong a kibutna apat hing kumkhie in Neinou a taipi sawmta hi.

Nantal in Neinou Hunkhie: Neinoute innsahnu meithainu kungah Nantal in, "Tu'n mi kisa a, pasal kisa a ahing nuadel sawm leh ka bawl zou bangbang hing bawl tadi henlen, abawl zou leh hing del hen" chi in a sum uh atum keeh a, inndung innvai akan a, suhtai sagi a palsan a, a siellum van lamah lehtou in tuol ang tuh masangin khomuol a vaujam kihung a teipi'n a kapsan hi. Tamteng a bawlzou in Neinou a taipita hi. Zingkhuo ahing vaahta a, Tomipa zong ang khanglouta hi. A kimai pelpol leh Neinou ana umta sih a, thakhat thu a thoutou pai in innmai kalkhat asuo pai a, Neinou umna asui kawikawita hi. Tauchia Neinou a suimaw bep in a innsahnu kungah adonta hi. Innsahnu'n, "Pasal khat in ang pui mangta a, ama na nuadel sawm leh sum na tupkeeh a, inndung innvai an kan a, suhtai sagi na palsan a, khomuol a vaujam kihung na teipi a na kapsan masah diing ahi. Tualou in nuadel sin" chi'n agenta hi. Tomipa zong kipan pai in sum atup leh a keeh zousih a, inndung innvai akan leh a kan zousih a, suhtai sagi a palsan sawm leh a palsan zou sih a, a siellum van langah lehtou in tuol ang tuhsuh msangin khomuol a vaujam kihung a teipi a akap leh a kapsan tasih hi.

Nantal in a bawlte abawl zoulou vangin kipasal sah teitei in zau leh kingamla pumpum in ang delta hi. Khomuol ang tuntah in vata len in ang leng vengvong maita a, muolkhat kalkhat a suo vahiau hi. Tuabanga ang naudel hehu chingin sawtlou in Neinoute ang nuaphah dihdihta a, Neinou a kinuahei phei leh Tomipa thangpai leh gim kisa a bahkai niainuai khu a galmuta hi. Tomipa'n Neinou kunga na kawl diingin thu apie a, hilezong Neinou khawl nuomlou in Nantal tawh tahkheh chi'n ataita zinzen ua, a kidel delta mai uhi. Sunni hing tum in khuo ang muita a, ang gim tuoh ta ua, Neinou leh Nantal zong lampiel in tungvum pang khat ah ang kibu ua, tuanah ang tawldamta uhi. Tuahun in Tomipa'n zong Neinoute ang muthei nawnlou chiengin ang tawldam ta a, Neinoute kibutna tungvum pang khatlang ah ang tawldam ta laizang hi. Zanlai a Tomipa tungvum kiviel a avah kawikawi leh liem (mihing) gimnam ang zata hi. A sui kawikawi a, amu zousih hi. Tuachi'n Tomipa'n zong aphui ahing samta a, ama zong khuoipi a hing kileem in tua mun zousie ah alaam laamta hi.

Nantal in Tomipa That: Tuahun laitah in Pasian pa leh Lungzai hing kihou in Pasian pa in, "Miliem (mihing) i panpi diei, saliem i panpi diei?" chi'n Lungzai a dongta hi. Lungzai in, "Miliem in thazou matzou anei chiengin ang thei gige a, zu leh sa aneeh kuon chiengin zong 'ka Pasian natai aw, ka Lungzai natai aw' chi'n sabeu lienlien butang lienlien leh zu tuituoh sa tuituohte ang pemasa den a, ang patawi gige hi. Hilezong, saliem in tambang thute a chitaah sangin a tuohtuohna mun ah ane a, keen a atuoh leh keen ah ane a, zanga atuoh leh zangah ane hi. Bang diinga mihiem i panpi lou diing ahiei? Mihiem panpi vai" chi'n Pasian pa kungah ang genta hi. Tuachi'n Pasian pa in zong Lungzai thugente dih asa a, tuabang a bawl diingin ang kithukimta uhi.

Neinou leh Nantal zong tua tungvum pangah ang tawldamta ua, ah iimuta uhi. Nantal in a janmang in aw khat azata hi. Tua awging in, "Nantal na tunga khuoimu khat hing laam e, na lal hi e, na namtem jun in vatsan ta'n" achi hi. Nantal zong thakhat a khanglou pai in a namsau satkhie in tua khuoimu laam pen a vatsan a, tunni a kisuosahta hi. A vatsan zou a tuol a ang kiet tahin khuoimu hi nawnlou in Tomipa luong tunni kisuo khu ang kesuh dup mai hi. Tuazou in tuamun nuasie in Neinou leh Nantal ang dingkhe kia ua, gampalah khat ah ang gieh kiata uhi.

Innlang zuon a hing peizel in, Nantal in Phuthila diinga kul a khawsahna mun ah Phuthil ang manawta uhi. Phuthil in Nantal pen Tomite khuo a pei diing ahileh hing suohta sih va chi leh ama guoh a beidong kisa gawp in zawngpi khu ana kiteenpita hi. Neinou Nantal a u pa umna ang tun diing chiengun zawngpi khatin lamkaal ah sing ana puo hi. Tua zawngpi amu bep in, "Zawngpi sing puoh lam theikha nai sing e" chi tawh satlia athu pai a, a thungpi ah ang pota hi. Phuthil kung ang tun tah un Nantal in tua zawngpi khu a u pa maisang ah leh phei in, "U aw, tami zawngpi hing emmin aw" achi leh Phuthil zong kideh zoulou in kapkawm in, "Nantal naudei, tami na mou hilou i?" chi'n akapta hi. Nantal in, "Zawng leh mihing kiteeng ngaisih" chi'n a u pa a phawhlaw hi. Tua zawngsa ang huonmin zou un ane ua, Nantal in a u Phuthil khun zawng huoh aneeh diingin apie hi. Phuthil in tua zawngsa tui saseng in, "Nantal naudei, tui vaphiam nabou ee" achi hi. Ann ang nehzou un innlang zuon in ang kalsuon zel uhi.

Leimidawngte Tawh Kinilna: Munkhat ah ni hingtum zelin tumphuol satin ang giehsawm kiata uhi. Tuamun pen Leimidawngte umna tawh kinaina mun ahi hi. Leimidawngte'n Neinou a melhoi mama hi chi ana theita uhi. Tuaziehin Neinou khu guh mang diing leh Nantal te unau apat laahpieh diingin ang kisata uhi. Leimidawngte gaal khat langa pangin Nantal, Phuthil leh Neinou mun khatlangah a pang uhi. Jan hing sawt hiei hiei in Leimidawngte'n, "Ka gal uate koikoi na kiniil uoi?" ang chiengun Nantal in, "Keima Nantal, Phuthil leh Neinou tawh ka lum tawh ka namsau tawh, muol a salang katha, keima gunli lang kabah, keima meikam kuong ka bah" chi'n a dawng zel a, Leimidawngte zaushi in a kikhin mang zel uhi. Tambangin sawtkuom tah Leimidangte leh Nantal ang kiniil uhi. Jan ang sawt hiei hieita a khovaah kuon pawlin Nantal zong gim kisa in Phuthil Leimidawngte tawh kiniil diingin ang ngansie a, ama ang iimuta hi. Leimidawngte'n, "Ka gal ate koikoi na kiniil ua?" ang chi kiata uhi. Nantal thuhil danin agen zel a, Leimidawngte'n anai ngam sih ua, a nuatawn valuoi zel uhi. Jan hing sawt deudeu in Zingkaal ang hikuon in Leimidawngte'n, "Ka gal ate koikoi na kiniil ua?" ang chikiata uhi. Phuthil zong iimut suoh kawmkawm in, "Nantal tawh gunkuong a salang katha, keima gunli lang kabah, Nantal meikam kuong abah" chi'n ang dawngta hi. Phuthil ngehham Leimidawngte'n ang zah tah un maingap in ang busimta ua, Neinou ama'n ua, Phuthil lei adawkhiet pieh ua, Nantal bangma a law ngam sih ua, Neinou a taimangpi ta uhi.

Khuo ang vahta a, Nantal zong ang thouta hi. A kim avel a-et kawikawi leh Neinou mulou in a u pa Phuthil kungah, "Neinou hei a um ata ama?" chia adoh leh Phuthil in adawng mawngmawng tasih hi. Leimidawngte sim ahilam hing theipai in, Neinou leh a u Phuthil lei lahpieh ua, taimangpi uh ahidan athei tahin a lungdong ta mama hi. A u pa'n zawpi in Leimidawngte peisuhna mun a phaipheng pouna mun a kawhkawh tamai hi. Nantal in zong a china diing theilou in, "Tami sunga na luong na baan um diing i?" chi'n phaiphung ang bawkhiet leh ana hawmsuh pengpong a, a etsuh leh Leimidawngte khuo a galmuta hi. Nantal in zong khau khat sat pai in Phuthil kungah, "Tamnah na ngah inlen, keima va kumsuh vangin, 'Phuthil, Phuthil na khau hing junn aw' kang chi chiengin na khau hing junn suh in" chi'n a thuhilta a, Nantal khu Leimidawngte khuo ah ang kumsuhta hi.

Nantal in Neinou leh Phuthil Lei Lazou: Leimidawngte khuo ang tun tahin Leimidawngte zong Neinou leh Phuthil lei amat uh ai in guolnop ana bawl zengzung ua, zu-le-sa ne in ana apmai vengvung uhi. Nantal in zong leimidawngte kungah, "Neinou leh Phuthil lei hing pie un! Nang pieh sih uleh ka lum hing thing in ka tei hing khaw in, ka thal hing kaap leng na unpi un na shi gam sieng diing uhi" ang chita hi. Leimidawngte'n bangma'n a thusim sih ua, "Nanglum nathin a, nang tei na khaw a, nang thal na kaap vangin koi khuo koi tui shi sihva" chi'n adawng uhi. Tuachin Nantal in zong alum ang thin a, a teipi ang khaw a, a thalpi ang kap leh Leimidawngte tamkhop tah khat ang shita uhi. Tuachi'n Leimidawngte zong zau in Neinou leh Phuthil lei a manlang in ang pepaita uhi.

Nantal in Neinou leh a sanggampa Phuthil lei ang taipita a, ang kumsuhna kohawm a tun tah un Neinou leh Phuthil lei a khikhawm a Phuthil kungah, "Phuthil, Phuthil na khau na jun aw" chi'n a kikouta hi. Phuthil in zong a khau na junpai in Neinou leh ama lei ana lata a, alei a vaw leh a hamthei kiata hi. Tuazou in, Phuthil in Nantal kaitouna diingin a khau ahing khesuh kia hi. Phuthil in Neinou duongsuoh amu chiengin a deigaw mama ta a, Neinou a tan theina diing lampi ang sui panta hi. A khau ang khietsuh zou in Nantal in zong khau mong tupai in, "Phuthil, Phuthil na khau na jun aw" chi'n a kikouta hi. Hilezong Phuthil in a khau a jun nuomta sih a, Nantal in khau jun diinga asawl chiengin a ut dandan a na dawng in, "Sattan tan ta'n na china ama?" chipou in adawng dawng maita hi. Nantal zong thangpai seng kisa in, "Sattan aw, na luong tawh, naban tawh" achi leh Phuthil in zong tua khau khu a sattan paita hi. Neinou in Nantal ngai mama nanleh bangma alaw theita sih a, kap in mau mau taleh a phatuom sih hi. Ut in ut tasihleh Phuthil a zui mai angaita hi.

Nantal Leimidawngte Khuo Ah: Nantal zong beidong in Leimidawng te tawh ang tengkhawmta a, tuachin Leimidawngte khat zi in ang neita hi. Hunte hing bei zel in ta li ang neita ua, hilezong Nantal khu Neinou maisuo kilawm mulou in a lungkim theisih a, Neinou ma angai vangut hi. Tuachi'n Nantal in nikhat a innsahnu kungah a lungkhamna ang kumta hi. Neinou a ngaidan leh ama lou a hing zoulou diing ahidan a genpi a, a lungjuonna thute zousie a genpita hi. A innsah nu'n zong Nantal hepi in Neinou kung a tuntheina diing lampi khat ang kawhmuta hi. A innsah nu'n, "Kang-gui khat suon lechin a kang-gui ang jamtou diinga leitung tawh ang kizop chiengin kang-gui a katou tou in leitung gam na tungthei diing hi" chi'n ahilta hi.

Nantal in zong kang-gui khat ang suon paita hi. A zi nu'n a lungsim thei ahimanin a tate kungah, "Na pa kang-gui suon pen a ziih na sitan paipai diing uh ahi. Hing khang leh na pa'n leitung gam ang zotsan diing hi" chi'n a tate a hil a, a tate'n zong a pa uh kang-gui suon khu a ziih (mongdawn) a sihtan paipai uhi. Hun hing bei zelin Nantal in a kang-gui suon khantheilou ziehin a lungkham kiata a, a innsah nu kungah ang guitam kiata hi. A innsah nu'n zong tua kang-gui khu a tate'n a ziih a sitan louna diing ua a tate gi diingin asawl hi. Nantal in zong a tate kungah, "Kang-gui ziih sihtan kia aum leh ka tha diing ahi" chi'n a tate a gita hi. Tuani apat kang-gui khu hing khangpai in jankhat thu in leitung tawh ana kizomta hi.

Nantal in zong hun ngahlou in a kinthei lampen in tua kang-gui a ka diingin ang kithawi hi. A tate'n zong anua ah del lemlum pai in, "Papa kei zong leitung ah hing zawpi in" chi'n a pa uh a kaata uhi. Nantal in zong a tate kaa zaw azah chiengin a lungsim a sunkha a, a naahngeh na in a tate a taisan ngam tahtah sih hi. Hilezong Neinou a ngaina khu a lien taluo a, Neinou maisuo mu diing kaal a ngahla mama zel hi. A innsah nu kungah hing pei kia in a thu umdan zousie ang genpita hi. A tate'n a kaa chiengua a pawtsan tentun theiloudan agen a, Neinou mu diing kaal a ngahla zawh dan zong a genpita hi. Tuachi'n a innsah nu'n, "Tua kang-gui a na katou kia chiengin na thungpi sungah vaineel puo inlen, na tate'n ang kaa chiengun na thungpi sunga vaineelte a mai uah thekhum lechin a mit uh atang diing, a mit uh anuoi lah un leitung gam na tungman diing hi" chi'n ahilta hi. Nantal in zong a innsah nu thuhilte zuipai in a thungpi sunga vaineel lomtang khat puo in tua kang-gui ah ang katouta hi. A tate'n, "Papa kei zong leitung ah hing zawpi in" chia ang kaa tahun lungleng pumpum in a vaineel puohte a sim dimtah ang thesuh paita hi. A tate'n amit uh anuoi kaal in manlangtah a katou pai in leitung gam ang tung theita hi.

Nantal Leitung Gam Hing Tung: Nantal leitung gam ang tun chiengin Neinou leh Phuthil sulnua ang zuisawm hangin sil zousie ana kilamdangta hi. Beidong kisa in ang vahvah a, thakhat in Sa-nga khat in aah khat ana em amuta hi. Hing naiphei in, "Hei a namat ahiei?" chia adoh leh gintat lou pi'n, "Neinoute inn ney a kamat ahi" ang chita laizang hi. Nantal in zong, "Na aah keima'n hing emsah vangin Neinoute inn ney ah aah khat va man kia inlen, nang peina lampi ah aahmul hing bot suhsuh in" chi'n asawl hi. Sa-ngah zong taipai zinzen in Neinoute inn ney ah aahpi kang khat ava manta a, ang peina lamdung ah aahmul ang bot suhsuh hi. Nantal kung ang tun tahin Nantal in a aah ana emta sih a, "Aah na guh chiengin em sese lou in amul botpai inlen kineeh pai in, hilouleh aah neite'n hing del va un ang that giap diing uhi" chi tawh a aah tuol senan aneita hi.

Tuana patin Nantal in aahmul kibot te ang zui zui a, tuachi'n Neinoute innhang ang tungta hi. Neinoute inn a atun pai diing lah a zum ziehin Neinoute innsahnu inn ah khiba zuah kinei in tuanah ava tungta hi. Inn nei nu'n a khiba zuah a lei nuom sih a, Nantal in tua khiba a innhangte (Neinoute) va zuah diingin a ngen hi. Thu leh laa tuomtuom ang kikup chiengun Neinou in a ngainou tongsuo ana manghil naisih a, ngai gimsii nam sa in Nantal um lam ana thei paita hi. A dipkuo in, lungdamna leh kisuonlana tawh kidim in Nantal tawh kimu diing kaal a ngahlata mama hi. Tuachi'n innsah nu'n Nantal khibate Neinou ava zua a, Neinou in Nantal khibate amu chiengin Nantal meel mulou a um zoulou in a khibate khu a neipa mama tawh kilei diingin a innsah nu ahilta hi.

Nantal Leh Neinou Kimuna: Tuachi'n a innsah nu'n Nantal kungah agen a, Nantal zong Neinoute inn zuon in ang peipaita hi. Phuthil khu tuami ni in gam ana pawt a, Nantal leh Neinou nuomtah in ana kimu ua, mawng bang kikawi in, iitna simthu khau bang suutin, daibang theng theilou iitna ninou ang suoh kiata hi. Neinou in kisuongla pumpum in thu umdan zousie ahil sieng sitsetta a, Nantal in zong thu umdan zousie a genpi hi. Nantal zong thangpai sengseng in Phuthil khu nop hinsah lou diingin khensatna aneita hi. Nitahlang in Phuthil zong gampawt ang tungta a, Nantal amu chiengin zau seng kisa in Nantal masangah tuol sena'n a kinei a, ngaidam angenta hi. Nantal thangpai mama nanleh a u pa tunga khut hah diing lah a utsih a, tuachi'n Phuthil kungah, "Nasep na utzaw ei, aah hun na utzaw ei?" achi a, Phuthil zong a thada nou tawh, "Aah hun utzaw ing" achita hi. Nantal in zong Phuthil ngalta gu hieh tawng pieh in heima a pawt theilou in aah hung maimai diingin akoita hi.

Nantal leh Neinou Shina: Neinou in Phuthil gilou asa mama a, zong a muda mama hi. Asin a asin zou nawnlou chiengin Phuthil daptha theina diing lungsim ang neita hi. Nikhat Neinou in a ann huon na ah ame diing un sing ang gawtta hi. Nantal a diingin sing a gawtpieh a Phuthil a diingin ai agawt pieh hi. Phuthil in zong Neinou in ama diing ai gawt ahidan ana guhthei hi. Neinou in ann ang thua a, ann ne diinga ang kisah laitah un Phuthil in, "En un, tuana sieltal lienpi ni kisu uh" achi leh Neinou leh Nantal zong dingkhie in tua siel kisute en diingin ang taiphei pai uhi. Phuthil in zong ama diinga ai kigawt khu Nantal masangah ana khin a, Nantal a diinga sing kigawt khu ama ang ah ana khin pai hiau hi. Ann ang neta ua, Nantal in ai kigawt pen ang neta a, Phuthil in sing kigawt pen ang neta hi.

Ann nehzou sawtlou in Nantal in a ann nehte gui in ang buoise pai a, tomkhat lou in a shita hi. Neinou zong da seng kisa leh china diing theilou in kaatam ang lou a, "Ai kaden ai kaden aw, Phuthil a di'a ai ka den; Sing kaden sing kaden aw, Nantal a di'a sing ka den. Nantal luong in sawng tazaw, Nantal na hankuong ah sielching naupang tanglam e" chi in hasetah leh tawp theilou in akap hithit maita hi. Da sengsengin a lungmawl gawpta a, khophawhlou in ang bupshita hi. Tua kaal in Nantal ana vuiliem manta uhi. A bupshi na apat a ang khahlaw chingin zong Nantal min theibang lou lou in, nisim in huntengin a tha leh zung a kiem hiei hieita hi.

Nantal kivuina hing sui in avaah kawikawi a, hilezong amu zou tasih hi. Lungkham tah a avah kawikawi lai in sielching naupangte tawh kituoh in Nantal kivuina adoh leh amaute'n ahilta uhi. Neinou in amaute kungah, "Nantal luong na toukhie unlen, na tokhiet zou chiengun keima zong ka namtem tawh kidawt lia vangin Nantal tawh hing vuikhawmta un. Tuazou chiengin ka khiba kihawmta un" chi'n a chielta hi. Sielching naupangte'n zong Neinou ngetna thukimpi pai in Nantal luong khu a toukhie uhi. Neinou in a ngainou luong amu chiengin laidip nasa taluo in, a ngainou umlou a simleitung a guobang hin diing ngaplou in a namtem hiem nou junkhie in a laidip ah aphutta hi. A ngainou tawh a jalna a jal khawm diingin aluong tungah bohsuh in a hinna in a tahsa a pawtsanta hi. Tuachi'n sielching naupangte'n zong a khiba la in a kihawm ua, Nantal leh Neinou a vuikhawmta uhi.

Nantal leh Neinou Kikhen Theilou: Thu umdan Phuthil leh a kho mite'n azah chiengun a thangse mama ua, Neinou leh Nantal khen sawmin a kivuina ua pat toukhie in Neinou pen luigal langkhat leh Nantal luong luigal langkhat ah avuita uhi. Hun hing peitou zelin a kivuina tuoh uah mawng kung khat tuoh a hing pou in tua mawng kung tegel khu a dawnlang ang kikawituo uhi. Khomite zong thangse zelin tua mawng sing tegel khu ang phua sawmta uhi. Asat sat vangun apua theisih a, gimseng kisa in mawngsing hiim nuoi ah a sun-ann ne diingun ang khawl ua, sun-ann aneh laitah in tua mawngsing tegel hing kipua in mi tampi'n a shilaw uhi. Khomite zong thangpai sengseng in tua mawngsing tegel khu a sat nennen ua, munkhat a haltum diingin ang koikhawmta uhi. Mei ang taw chiengun tua mawngsing a kuong thei mama sih a, sawtpi a buoipi zou un gim kisa in a singtung ah tou in sun-ann ang neta uhi. Sun-ann a neehkhawm laitah un thakhat in mei hing kuong in mawngsing leh mite a khozang un kangtumta hi. Tualaitah in thakhat in mei-am tang singseng ni hing kileh tou in vanlaijol ah aleng tou uhi. Tuania patin mite suhkhah theilouna vantungah aahsi ni in a taang denta uhi.
***************************
Ref:
Tami tangthu pen ka Pi leh pute'n bedtime story dan a ang gen uapat ka theidan a kang gelsawn ahi banah Pu Philip Thanglienmang blog www.http://zoculsin.blogspot.com apat a zong themkhat hing ki etkaah a kigiel ahi hi.

2 comments:

Author/Writer : Linguist list: http://www.sfs.uni-tuebingen.de/linguist/people/personal/get-personal-page1T.html said...

Na Zokam siengtengpi na'ng pusuohsah in, siem mama teh Khai, Keep it up
mk

Khai Minthang said...

I tangthute ka gel a ka ngaisutna hing lut khat ahileh a awsete (slangs or curses) uh ahi hi. Hilezong ka zaah dandan ma a ka'ng koi ahia, zong a kilawmzaw tham in kamu hi.

Thanks a lot, and yes I will do my best.

Khai